Ba Không Khi Dùng Dầu Ăn – Bảo Vệ Sức Khỏe Gia Đình Bạn
Dầu ăn là nguyên liệu quen thuộc trong bếp của hầu hết các gia đình. Dù sử dụng dầu thực vật thay thế mỡ động vật để bảo vệ sức khỏe tim mạch, không phải ai cũng biết cách dùng dầu ăn đúng cách. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn cần ghi nhớ ba điều “không” khi sử dụng dầu ăn: không chiên rán ở nhiệt độ quá cao, không tái sử dụng nhiều lần, và không bảo quản trong chai lọ sắt hay nơi có nhiệt độ cao.
Không Chiên Rán Ở Nhiệt Độ Cao Khiến Dầu Bốc Khói
Một yếu tố quan trọng khi sử dụng dầu ăn là điểm khói của dầu. Điểm khói là nhiệt độ mà tại đó dầu bắt đầu cháy và bốc khói, điều này báo hiệu dầu đã phân hủy. Khi dầu phân hủy, nó giải phóng các hợp chất có hại, gây ra mùi cháy, vị đắng và các gốc tự do nguy hiểm cho sức khỏe.
Theo các chuyên gia, dầu thường được chiết xuất từ các loại hạt như hướng dương, hạnh nhân, quả óc chó, ô liu, bơ, và dừa thông qua quá trình nghiền và ép. Mỗi loại dầu có điểm khói khác nhau, vì vậy khi chiên rán, cần chọn dầu phù hợp với món ăn và không để dầu vượt qua điểm khói.
Vì sao dầu bốc khói là nguy hiểm?
Khi dầu bốc khói, không chỉ chất lượng của dầu bị giảm đi mà nó còn có thể sinh ra các chất độc hại, chẳng hạn như aldehyde, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như ung thư. Đặc biệt, khi dùng dầu bị cháy để nấu ăn, bạn sẽ dễ hấp thụ những gốc tự do gây lão hóa, viêm nhiễm trong cơ thể.
Cách chọn dầu ăn phù hợp:
- Dầu ô liu: Điểm khói thấp, thích hợp cho các món salad, xào nhẹ.
- Dầu hạt cải và dầu hướng dương: Điểm khói trung bình, phù hợp cho chiên rán ở nhiệt độ vừa phải.
- Dầu bơ và dầu dừa: Có điểm khói cao, thích hợp cho các món chiên ngập dầu.
Không Tái Sử Dụng Dầu Ăn Nhiều Lần
Việc tái sử dụng dầu ăn là thói quen phổ biến trong nhiều gia đình, tuy nhiên, đây là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Mỗi khi dầu được đun nóng, cấu trúc hóa học của nó thay đổi, đặc biệt ở nhiệt độ cao. Tái sử dụng dầu không chỉ khiến thực phẩm mất đi hương vị tươi ngon, mà còn gia tăng sự hình thành các chất gây ung thư như acrylamide.
Tác hại của việc tái sử dụng dầu ăn:
- Chứa chất gây ung thư: Theo nghiên cứu của Đại học Columbia (Mỹ), tái sử dụng dầu ăn nhiều lần có liên quan đến sự phát triển ung thư, đặc biệt là ung thư vú. Các chất gây ung thư có thể hình thành trong dầu khi nó bị đun nóng quá nhiều lần.
- Gây viêm và suy giảm miễn dịch: Dầu đã qua sử dụng làm tăng sự hiện diện của các hợp chất viêm nhiễm trong cơ thể, giảm khả năng miễn dịch, và gây ra một loạt các bệnh lý khác như tiểu đường, huyết áp cao.
- Phát triển vi khuẩn: Môi trường dầu ăn đã qua sử dụng là nơi lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, gây nhiễm khuẩn chéo cho thực phẩm.
Giải pháp để giảm việc tái sử dụng dầu:
- Sử dụng lượng dầu vừa đủ: Chỉ nên dùng lượng dầu vừa phải cho từng món ăn, tránh đổ quá nhiều dầu rồi để dành sử dụng lại.
- Dùng giấy lọc dầu: Sau khi chiên rán, nếu muốn giữ dầu, hãy lọc qua giấy lọc chuyên dụng để loại bỏ cặn thức ăn và vi khuẩn, nhưng tốt nhất là không sử dụng lại quá 1 lần.
Không Bảo Quản Dầu Ăn Trong Chai Sắt, Nơi Có Nhiệt Độ Cao
Việc bảo quản dầu ăn đúng cách cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho dầu không bị biến chất. Theo đầu bếp nổi tiếng người Mỹ, R.L. King, dầu ăn chưa mở và được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát có thể giữ được chất lượng trong 2 năm. Tuy nhiên, sau khi mở nắp, dầu ăn nên được sử dụng trong vòng 2-3 tháng để đảm bảo độ tươi mới và dinh dưỡng.
Nguy cơ khi bảo quản dầu sai cách:
- Dầu bị oxy hóa: Nếu để dầu ở nơi có nhiệt độ cao hoặc ánh nắng trực tiếp, dầu sẽ nhanh chóng bị oxy hóa, dẫn đến sự hình thành các chất gây hại cho cơ thể.
- Phản ứng với kim loại: Không bảo quản dầu trong chai lọ sắt vì axit béo trong dầu sẽ phản ứng với gỉ sét, tạo ra muối gây ô nhiễm dầu, dẫn đến mùi khó chịu và mất chất lượng.
Cách bảo quản dầu ăn an toàn:
- Để dầu ở nơi khô ráo, thoáng mát: Chọn vị trí bảo quản dầu tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và nơi có nhiệt độ cao.
- Sử dụng chai lọ thủy tinh hoặc nhựa an toàn: Thay vì dùng chai sắt, hãy bảo quản dầu trong chai thủy tinh hoặc nhựa đạt chuẩn để tránh phản ứng hóa học.
- Đậy kín nắp chai sau khi sử dụng: Điều này giúp ngăn không khí và độ ẩm xâm nhập, giữ cho dầu tươi ngon lâu hơn.
Ngoài ra, bạn cần lưu ý không đổ dầu thừa xuống bồn rửa. Khi dầu nguội đi, nó có thể đóng rắn trong ống cống, gây tắc nghẽn hệ thống nước thải. Để xử lý dầu thừa, bạn có thể gom vào một chai nhựa cũ và vứt vào thùng rác.
Kết Luận
Sử dụng dầu ăn an toàn là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình. Bằng cách tuân theo nguyên tắc “ba không” – không chiên rán ở nhiệt độ quá cao, không tái sử dụng dầu nhiều lần, và không bảo quản trong điều kiện không phù hợp – bạn sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm, đồng thời giữ cho bữa ăn gia đình luôn an toàn và lành mạnh.
Việc lựa chọn và sử dụng dầu ăn đúng cách không chỉ giúp nâng cao chất lượng món ăn mà còn bảo vệ sức khỏe lâu dài cho bạn và người thân.
